Steinbuch

In een traditionele auto kan een groene rijder het beste tussen  de 80 tot 90 kilometer per uur  rijden. De motor werkt dan het  efficiëntst. Maar hoe zit dat voor de elektrische auto’s, waar steeds meer  Nederlanders in rondrijden?

In de stekkerauto van de groene Volkskrant-lezer Douwe wordt over deze kwestie flink gediscussieerd, schrijft hij. Hij rijdt bij voorkeur zo langzaam als mogelijk zonder andere weggebruikers te hinderen. ’60 kilometer waar je 80 mag en 80 op de snelweg.’ Zijn vrouw is van mening dat hij de groene zaak op die manier geen goed doet. ‘Omdat het slecht is voor de populariteit van de elektrische auto.’

Belangrijk dus om te weten wat de optimale snelheid is, vindt Douwe. Hij is ook benieuwd hoe die berekening uitvalt wanneer hij in de winter ‘s avonds door de regen rijdt. ‘Is het met lichten, verwarming en ruitenwissers aan slim om harder te rijden, zodat al die energieslurpers minder lang aanstaan?’

We leggen de kwestie voor aan Maarten Steinbuch. Hij is hoogleraar systeemtechnologie aan de Technische Universiteit Eindhoven en zelf net terug van een vakantie in Frankrijk met zijn Tesla.

 Is er bij elektrische auto’s een optimale snelheid?

‘Er is een vergelijkbaar mechanisme als bij traditionele auto’s, maar veel minder sterk. Een verbrandings motor gebruikt relatief veel brandstof per kilometer wanneer hij langzaam rijdt en wordt boven de 90 kilometer per uur heel snel inefficiënt. Bij elektrische auto’s is het rendement veel minder gevoelig voor het vermogen dat de motor levert. Het optimum ligt ergens rond de 50 tot 60 kilometer per uur. Wanneer je harder rijdt, gaat de motor amper slechter presteren.

‘Maar het energieverbruik per kilometer wordt bij hogere snelheden natuurlijk wel hoger. Want de tegenkracht door de luchtweerstand neemt toe met het kwadraat van de snelheid.

‘Wanneer de wind tegen staat, vreet dat bijvoorbeeld ook energie. En omdat de lucht stroperiger is bij lage temperaturen, verbruik je voor een ritje in de winter meer energie dan in de zomer. Dat geldt natuurlijk voor gewone auto’s precies zo, maar elektrische rijders zijn er meer op gespitst omdat opladen langer duurt dan tanken.’

Op de temperatuur of de wind heb je niet veel invloed, maar op de snelheid wel. Die moet dus zo laag mogelijk zijn.

‘Ja, langzaam rijden is absoluut het beste. Zelf heb je nog invloed door banden goed op te pompen, bovenaan de range die de fabrikant aangeeft. Dat verlaagt de rolweerstand en scheelt een paar procent in het energieverbruik. En verder kun je op de weg de luchtweerstand beperken door achter een vrachtwagen in de luwte te gaan rijden. Helemaal bij tegenwind ben je dan veel efficiënter.

‘Ik reed laatst achter een vrachtwagen om dit te testen, en mijn verbruik ging naar 130 wattuur per kilometer, terwijl ik normaal op die snelheid tussen de 180 en 200 Wh/km verbruik. Daardoor kun je met een volle accu ineens niet 380 kilometer rijden, maar ruim 500 km.’

Maakt het voor de berekening van de efficiëntste snelheid nog uit of de airconditioning aanstaat?

‘Nauwelijks. Het gebruik van apparaten in de auto is maximaal 5 à 10 procent van het verbruik. En het energievoordeel van korter rijden weegt ook niet op tegen de extra energie die nodig is om sneller te rijden.’

Afremmen en optrekken kost natuurlijk ook veel energie.

‘Ja, dat is zeker zo. Bij normale auto’s gaat gemiddeld zo’n 7 procent op aan afremmen en optrekken. Om die reden is het beter om zoveel mogelijk op de cruisecontrol te rijden. Om energie te sparen, remmen elektrische auto’s op de motor zodra je het gas(stroom)pedaal loslaat. De energie wordt dan teruggewonnen en kan weer gebruikt worden.

‘Maar wanneer je op de snelweg iemand hebt ingehaald, is het nog efficiënter om het stroompedaal een heel klein beetje in te drukken of de motor even naar neutraal te zetten. Dan win je ruim 20 procent aan omzettingsverliezen naar en van de batterij. Verder is het dus de kunst om bij het rijden goed te anticiperen, zodat je de mechanische remschijven helemaal niet indrukt maar het remmen volledig op de motor doet.’

Dat is ook nog eens beter voor de luchtkwaliteit, want remschijven zijn een belangrijke producent van fijnstof.

‘En het scheelt natuurlijk ook in de slijtage van je auto wanneer je minder hard remt en optrekt. De meeste rijders van elektrische auto’s vinden het ook leuk om te kijken of ze helemaal single pedal kunnen rijden. De techniek wordt ook steeds beter, laatst heb ik een tijdje de nieuwe BMW i3 kunnen testen en die komt alweer veel vloeiender tot stilstand dan mijn Tesla.’

U komt net terug van een lange vakantie. Dan speelt behalve de energie natuurlijk ook mee dat je niet eindeloos over zo’n rit wilt doen. Hoe hard heeft u gereden?

‘Daar wordt onder Teslarijders veel over gediscussieerd. Want hoe harder je rijdt, hoe sneller je accu opnieuw moet worden opgeladen. En dat vergt elke keer ongeveer een half uur. Sommige elektrorijders hebben de techniek om zo hard mogelijk van laadpunt naar laadpunt te rijden.

‘Maar mijn conclusie is dat het voor Tesla’s in tijd gemeten het efficiëntst is rond de 110 à 115 kilometer per uur te rijden. Wij hebben dat tijdens de vakantie ook gedaan en moesten dan elke drie uur stoppen om de accu op te laden. Binnen veertien uur hebben we zo 1.100 kilometer afgelegd, inclusief lunchen en diner terwijl de auto geladen werd. Dat vind ik prima.’

Vragen over milieuvriendelijk gedrag of tips voor deze rubriek?

Mail naar groen@volkskrant.nl

Bron: Volkskrant Zaterdag 15 augustus 2015