Steinbuch

Update 2 maart 2017: leuk om deze post weer te lezen uit 2012, na de recente discussies in het Financieel Dagblad!

Ruim 6  jaar geleden werd ik gevraagd om jurylid te zijn bij de FIRST® LEGO® League. Die werd dat jaar op de TU/e gehouden. Ik had geen idee, leek me wel leuk en zinvol om te doen. En toen kwam ik daar ‘s morgens aan:  werd overweldigd door alle bussen die van heinde en ver bleken te komen, de hele begane grond in het hoofdgebouw was veranderd in een joelende en krioelende menigte kinderen en begeleiders. De centrale ruimte in het Auditorium met de wedstrijdvelden bleek bij de opening een hele grote bruisende zee van energie te zijn, aangewakkerd door de onnavolgbare Thomas en Hidde, die dit nog steeds vol overgave doen. Als jurylid heb ik vervolgens de hele dag keihard moeten werken! Zie hier een leuke en inhoudelijk sterke documentaire gemaakt voor Leraar24. Iedereen die er wel eens bij is geweest, heeft dezelfde ervaring. Steevast hoor ik van nieuwe juryleden en bezoekers: dit is nu techniekpromotie!!

Het heeft me niet meer losgelaten sindsdien! Een paar weken later, bij een borrel voor de vrijwilligers werd ik gevraagd om voorzitter te worden van de Stichting Techniekpromotie, de organisatie die de FIRST LEGO League in de Benelux coördineert, ik heb toen onmiddellijk ja gezegd!

Sinds haar oprichting in 2002 is Stichting Techniekpromotie, onder de bezielende leiding van eerst Annemiek Kamp en daarna Jelle de Jong, uitgegroeid tot een landelijke stichting met een hoog doe gehalte! Jaarlijks inspireert Stichting Techniekpromotie vele kinderen (1,2 miljoen kindcontacturen in 2011!)  van 4 t/m 15 jaar voor een toekomst in techniek en wetenschap. Dat doen we voor nog geen 4€ per uur. Via een breed scala aan activiteiten zoals de FIRST LEGO League, maar ook Eureka!Cup en Techniek Toernooi stimuleren we een positieve attitude en talentontwikkeling ten aanzien van techniek en wetenschap. Bekijk hier maar eens de leuke intro van de Eureka!Cup’11 over mobiliteit, en hier staat een verslag van Techniek Toernooi 2012. Daarnaast wordt een groot aantal activiteiten op scholen en daarbuiten in de regio uitgerold door onze regionale partners. Naast 22 projectpartners zijn dat: Delft: Science Center Delft, Eindhoven: sCoolscience en Twente: Twente Academy Young.

Op landelijk niveau bundelen 3TU, Fontys, Saxion hun krachten met overheden, bedrijven en partners in Stichting Techniekpromotie. Een samenwerkingsverband waarin de partners expertise, creativiteit, onderzoeksresultaten en budgetten met elkaar delen. De aangesloten instellingen gebruiken de resultaten naar eigen inzicht om activiteiten verder te ontwikkelen en techniek- en wetenschaptalentontwikkeling in de eigen regio te verbeteren.

De landelijke samenwerking binnen Stichting Techniekpromotie is ontstaan vanuit onze behoefte om versnippering in techniek- en wetenschapeducatie tegen te gaan en gezamenlijk meer slagkracht te genereren. Door de samenwerking levert Stichting Techniekpromotie een substantiële bijdrage aan de invulling van het dreigende tekort aan technische en wetenschappelijke professionals. Om het bereik te vergroten zoekt Stichting Techniekpromotie voortdurend naar nieuwe partners en onderwijsinstellingen die willen aanhaken. Momenteel worden gesprekken gevoerd met de Universiteiten van Groningen en Utrecht en het ROC Eindhoven.

Naast Stichting Techniekpromotie zijn er natuurlijk veel andere locale en nationale initiatieven. Het Platform BetaTechniek heeft hierbij een belangrijke aanjaag rol. Ook vanuit de werkgevers zijn er stichtingen zoals TechniekTalent.nu en Jetnet. Met al die partijen werken we constructief samen.

Hoewel Stichting Techniekpromotie flink aan de weg timmert, gebeurt techniekpromotie natuurlijk nooit genoeg. Er nog veel werk te doen aan betrokkenheid van scholen, lesmateriaal, en vooral de ‘opvoeding’ en enthousiasmering van leerkrachten op basisscholen. Gelukkig is er vanwege de roep om meer technisch geschoolden een sterk momentum aanwezig om betawetenschap en techniek beter te belichten bij jonge mensen.

Het stimuleren van de techniekinstroom zou natuurlijk ook kunnen door het onderwijs gratis te maken voor die opleidingen. Een paar pro’s en con’s op een rijtje, eerst de positieve aspecten

• het maakt duidelijk wat we als maatschappij belangrijk vinden,
• het zou meer jongeren moeten stimuleren om een beta richting te kiezen,
• de awareness werkt positief.

De negatieve aspecten van gratis techniekonderwijs en -studie:

• het leidt niet tot een grotere instroom,
• technisch onderwijs is al zo duur,
• het werkt negatief voor de samenwerking met andere sectoren.

De aandacht is goed. Dat zal niemand ontkennen. Maar ik betwijfel of het gratis maken van technische studies werkt. Ik verplaats me even in de VWO 5 of 6 scholier die voor de studiekeuze staat. Is die bezig met hoeveel collegegeld het kost? Volgens mij niet, en dat is eigenlijk maar goed ook. Ze zouden toch met overtuiging moeten kiezen. Die overtuiging ontstaat door techniekpromotie in de vroege jaren, en vooral ook enthousiaste leraren en docenten (die overigens juist van onze activiteiten enthousiast worden, de FLL is daar een mooi voorbeeld van). Ik heb mij een paar maanden geleden wel sterk gemaakt voor het niet afschaffen van de masterstudiefinanciering. De technische (2 jarige) studies zouden hier extra hard door worden geraakt, met als mogelijk effect het uitstromen naar de industrie van bachelor studenten. Dat lijkt me niet goed voor onze nationale innovatieambities! Gelukkig is dat plan (voorlopig) van de baan. Hier staat een update over het leenstelsel.

Hoewel ik dus geen voorstander ben om (bachelor) techniekstudies gratis te maken, ben ik duidelijk tegenstander van het zogenaamde sociale leenstelsel. Dat verschilt te veel met de ons omringende landen en stimuleert niet de doorontwikkeling van talent. Onderwijs moet echt laagdrempelig zijn, en dat geldt voor ELK onderwijs. Het betaalt zich trouwens aantoonbaar terug!

Laten we de middelen die we hebben, inzetten op verbetering van ons onderwijs en versterking van effectieve techniekpromotie. En als je nog twijfelt: kom een keer langs bij de FIRST LEGO League, TechniekToernooi of Eureka!Cup of een van de andere activiteiten!