Human Value Engineering

Deze blogpost verscheen eerder in De Ingenieur.

Over één generatie ziet de wereld er anders uit. Als onze kinderen onze leeftijd hebben leven we in 2040. De vraag dringt zich op hoe we nu en de komende decennia ons onderwijs zo moeten inrichten dat we de nieuwe generaties voorbereiden op wat komen gaat. Hoewel we de toekomst onmogelijk kunnen voorspellen is het wel duidelijk dat technologie zich razendsnel ontwikkeld en een dominantie rol heeft en in toenemende mate krijgt. Stel je eens voor: de smartphones (als die er nog bestaan) zijn dan elk zo slim als alle mensen bij elkaar, het is inmiddels verboden om zelf je auto te besturen, de eerste proeven zijn gelukt om mensen onsterfelijk te maken, en als je wilt kun je je hersenen draadloos met de cloud verbinden, waardoor je ongelofelijk creatief kunt zijn. Als robots gewoon zijn, en overal voor en bij worden gebruikt, wat is dat de menselijke maat? Hoe kunnen we moraliteit in de opvoeding en in het onderwijs brengen?

Terug naar het nu. De universiteiten zijn weer gestart met het nieuwe collegejaar en ook de Ingenieurs Troonrede is recent gehouden. Het thema van de redes is de koppeling van beta met alfa en gamma. Centraal hierbij is het rapport ‘de digitale samenleving’, geschreven door de VSNU, waarvan de ondertitel luidt: “Nederland en zijn universiteiten: internationale pioniers in mensgerichte informatietechnologie”. De boodschap van het stuk is dat de grote maatschappelijke problemen feitelijk kunnen worden opgelost door de enorme snelle ontwikkeling van technologie. Tegelijkertijd komen nieuwe vragen naar boven over de rol van de mens in de toekomst van de digitale samenleving. Het is deze laatste toevoeging waarvan de VSNU het unieke van het Nederlandse wetenschapsveld beschrijft: de mogelijkheid om over alle grenzen heen (alfa, beta, gamma) samen te werken en een leidende rol te nemen in deze unieke periode in de geschiedenis.

De snelle technische ontwikkelingen op weg naar de digitale samenleving worden mogelijk gemaakt door de wet van Moore: de verdubbeling van rekenkracht van computerchips elke twee jaar. Het bijzondere is dat we met ‘ons’ bedrijf ASML in het hart hiervan zitten: zonder ASML is er geen wet van Moore! Vanuit mijn eigen onderzoeksgroep werken we onder meer aan robots, en met de twee startups Preceyes en Microsure combineren we de sterkte van de regio rondom Eindhoven: het ontwerpen, maken en regelen van ultra precieze systemen, met de toepassing in een sterk ontwikkelend veld: dat van de robotische chirurgie. Ook het autonoom rijden krijgt alle aandacht bij ons. De thuiszorg is een belangrijk ander toepassingsveld van onze robotactiviteiten.

Kinderen vragen mij weleens na een robotcollege: kan een robot verliefd worden? Tot nu toe antwoord ik altijd dat een mens wel verliefd kan worden op een robot en dat een robot wel net kan doen alsof, maar nooit zelf echt kan ‘voelen’. Maar weet ik dat wel zeker? Hoe ontwikkelt zich de Kunstmatige Intelligentie nu vele honderden miljoenen dollars geïnvesteerd worden in Kunstmatige Intelligentie, en bijvoorbeeld autonome auto’s zelf gaan leren? En hoe gaat de bestuurder hiermee om? En daarmee zijn we weer bij 2040. Als die wereld werkelijk zo wordt, als technologie zich exponentieel blijft ontwikkelen, moeten we het onderwijs aanpassen. De nieuwe generatie zal de moeilijke vragen moeten gaan beantwoorden: wat doen we met conflicten in de wereld als er autonome oorlogrobots zijn, wat doe je als je altijd gezond kunt blijven en toch niet onsterfelijk wilt zijn?

Hoe maken we onze maatschappij menswaardig? Als kennis straks real-time is te downloaden in je hersenen, wat is dan de rol van ons onderwijssysteem? Tenminste zullen we menswaardigheid en moraliteit in alle ontwikkeling moeten meenemen. Laten we alvast beginnen met een nieuw vak, verplicht voor alle ingenieurs: human value engineering!

4 thoughts on “Human Value Engineering”

Pingback: Human Value Engineering Deze blogpost verscheen eerder in De Ingenieur. Over één generatie ziet de wereld er anders uit. Als onze kinderen onze leeftijd hebben leven we in 2040. – CMEC

Gelukkig zijn alle systemen uit de alfa, beta en gamma wetenschappen begrensd. Dat de mens straks onsterfelijk zou kunnen worden is geen vooruitgang van de mensheid maar een fiasco.

Geachte prof. Steinbuch,

Als voorbereiding op de universiteit moeten wij, drie vwo 6 leerlingen van het Dr.-Knippenbergcollege Helmond met het profiel Natuur & Techniek, een Academische Meesterproef uitvoeren. Hiervoor zijn wij op zoek naar een opdrachtgever met een actueel probleem/uitdaging waar wij door middel van een uitgebreid onderzoek een oplossing voor kunnen bedenken. Wij zullen aan dit academisch onderzoek minimaal 240 uur besteden en de deadline staat op eind februari 2018. Onze interesses liggen voor deze opdracht op het gebied van robotica.
In de afgelopen vijf jaar hebben we al diverse opdrachten uitgevoerd voor diverse bedrijven. Zo hebben we in opdracht van Team FAST onderzoek gedaan naar de veiligheid van een auto die rijdt op mierenzuur. Voor deze opdrachtgever hebben we ook een duurzame manier bedacht om mierenzuur te produceren. Daarnaast hebben we voor architect EAA een Tiny House ontworpen. Een opdracht op een heel ander gebied was die voor Vlisco. Daarvoor hebben wij onderzoek gedaan naar het probleem van het gebruik van giftige stoffen en zijn hierbij met een oplossing gekomen. Ons laatste project was in opdracht van Vanderlande. Hiervoor hebben wij een systeem ontworpen dat koffers kan sorteren op verschillende eigenschappen.
Wij zagen op uw blog dat u recentelijk bezig bent geweest met het onderzoek naar ‘Human Value Enginering’, ‘opladen van elektrische auto’s in de toekomst’ en ‘Preceyes robotic assistance’. Deze onderwerpen spraken ons heel erg aan. Graag willen we onze kennis en creativiteit toepassen en verder ontwikkelen in een academisch onderzoek gericht op één van deze projecten. Zou u ons hierbij verder kunnen helpen?

Met vriendelijke groet,

Harm Booy, Ruben van Wuijtswinkel en Bob Truijen